Agro-ecologie
Agro-ecologie vertrekt vanuit een eenvoudige maar krachtige gedachte: landbouw kán gezond zijn. Ze kan voedzaam eten voortbrengen, waardevol werk bieden én bijdragen aan een leefbare aarde. Zo is ze goed voor eters, voor boer.inn.en en voor iedereen in de voedselketen. En tegelijk voor de bodem, de ecosystemen en het klimaat.
Vandaag overheerst echter nog steeds een industrieel voedselsysteem, gestuurd door winst en schaalvergroting. Dat systeem drukt boeren in een afhankelijkheidspositie, tast biodiversiteit en bodemvruchtbaarheid aan en zet de planeet verder onder druk. Maar er is een alternatief: agro-ecologie.
Het huidige voedselsysteem
Een voedselsysteem omvat alle schakels en relaties die nodig zijn om voedsel te telen, te verwerken, te verdelen en te gebruiken. Het gaat niet alleen over productie en distributie, maar ook over:
– De schakels: van boer.inn., via verwerker en verdeler, tot eter.
– De verhoudingen: wie verdient er in de keten, wie bepaalt de prijzen?
– De relatie met de natuur: wat is de impact op bodem, biodiversiteit en klimaat?
– De rol van politiek en beleid: wie bepaalt de spelregels?
In het huidige systeem ligt de macht bij de agro-industrie en de grote voedselketens. Zij sturen wat en hoe er geteeld wordt, en vaak ook hoe wij eten. Zo komt winst boven gezondheid, smaak en duurzaamheid te staan.
De verborgen kosten van goedkoop voedsel
Wie draagt de echte prijs van ons huidige voedselsysteem?
- Boeren – Ze werken hard maar krijgen zelden een eerlijk inkomen. Als prijsnemers zijn ze afhankelijk van wat verwerkers en verdelers betalen.
- Eters – Voedsel wordt steeds vaker ultraverwerkt en verliest voedingswaarde. Dat leidt mee tot gezondheidsproblemen zoals obesitas.
- Planeet – Klimaatverandering, stikstofproblemen en verlies aan biodiversiteit hangen nauw samen met industriële landbouw.
De werkelijke kosten worden afgewenteld op de samenleving en toekomstige generaties.
Tijd voor agro-ecologie!
Agro-ecologie biedt een ander perspectief. Het is niet zomaar een landbouwmethode, maar een beweging die landbouw, samenleving en natuur opnieuw verbindt. Ze staat voor:
- Eerlijke inkomens voor boer.inn.en.
- Gezonde voeding die smaakvol, voedzaam en lokaal verankerd is.
- Herstellende landbouw die biodiversiteit bevordert en de bodem vruchtbaar maakt.
- Samenwerking in de keten waarbij eters en boeren bondgenoten worden.
Overal nemen mensen het voedselsysteem terug in eigen handen. Agro-ecologische boeren werken zonder schadelijke chemische inputs en bouwen veerkracht op. Eters verenigen zich in samenwinkels, voedselcoöperaties of korte keten-initiatieven, waar eerlijkheid en ecologie boven winst staan
Met agro-ecologie naar een herstellende landbouw
Agro-ecologie is landbouw die samenwerkt met de natuurlijke processen én ze herstelt van de uitputting van de industriële landbouw. Agro-ecologie pleit er ook voor dat boeren en eters zelf bepalen wat ze telen en eten, wat we voedselsoevereiniteit noemen. Agro-ecologie is dus zowel een wetenschap, praktijk als sociale beweging. Het doel is de overgang bevorderen naar een eerlijk voedselsysteem. Een systeem dat goed is voor boeren, eters én onze planeet.
Landbouw die blijft voortduren, of ‘duurzame landbouw’ is vandaag niet goed genoeg meer. Herstellende landbouw of ‘regeneratieve landbouw’ is dus nodig. Als we opnieuw leren meewerken met natuurlijke processen, kunnen we de biodiversiteit als productiefactor benutten. Dat kan, via agro-ecologie.
Agro-ecologie betekent dat we voedsel kweken, verwerken en verdelen op een manier die kan blijven duren. Agro-ecologische landbouw werkt samen met de natuur om voedsel te telen. Door genetische diversiteit te omarmen, door bomen, akkers en weides met elkaar te verweven, door voedingsstoffen te recycleren en door natuurlijke processen in de bodem te ondersteunen, versterkt agro-ecologie de lokale veerkracht van de natuur. Die veerkracht is nodig voor het telen van voedsel. Maar agro-ecologie is ook meer dan een landbouwmethode.
De agro-ecologische beweging wil rechtvaardige landbouw mogelijk maken, waarbij eters en telers gerespecteerd en gewaardeerd worden. Met eerlijke prijzen voor boeren. Met gezonde voeding voor eters. Door haar principes aan te passen aan de lokale context versterkt agro-ecologie de band tussen natuur, landbouw en samenleving.
Agro-ecologie is geen terugkeer naar de landbouw van vroeger. En ook geen lastenboek of lijstje met dingen die niet mogen. Agro-ecologie is eerder een marsrichting met een reeks ecologische en sociale principes en met een eerlijk voedselsysteem als doel.
Daarom is agro-ecologie een deel van de oplossing voor grote uitdagingen op vlak van klimaatverandering, biodiversiteitsverlies, oneerlijke handelsrelaties en ongezonde voeding. Het contrasteert sterk met het overwegende industriële landbouwmodel, dat een enorme macht uitoefent op ons voedselsysteem.
Meer weten over agro-ecologie? Dan is de Nyéléni-brochure een aanrader.
Ontdek meer over agro-ecologie
