De laatste tijd hoor je meer en meer over koolstofboeren, of carbon farming. Met bedrijven die landbouwers willen betalen voor koolstofopslag in de bodem. Dat klinkt goed: in de atmosfeer ongewenste koolstof wordt opgeslagen in de bodem en het verdienmodel van boeren krijgt een duwtje in de rug. Maar er zitten heel wat addertjes onder het gras. ‘Koolstofboeren’ kan een handig frame zijn om eerder dan zelf uitstoot te verminderen, een boer wat te betalen zodat je kan verder blijven uitstoten en je toch “klimaatneutraal” noemen. Carbon farming: is het een zegen of vloek?

Foto: Voedsel Anders op bezoek bij Proefplatform Agro-ecologie in Hansbeke met Koen Willekens (ILVO) en boer Felix de Bousies.

Twijfels bij nieuwe aanpak

Carbon farming lijkt op het eerste zicht een interessante samenwerking tussen uitstoters en boeren maar er is ook heel wat weerstand. Zo ondertekende Voedsel Anders geheel terecht de Real Zero Europe statement. Via Campesina liet al in maart 2022 van zich horen. Ze vragen zich in het rapport Carbon farming… a “new business model” for who? af waarom we niet eenvoudigweg agro-ecologie kunnen promoten, in plaats van een allesbehalve betrouwbaar verdienmodel op poten te zetten, waar de vraag van is wie met de winst gaat lopen. De Franse onderzoeksinstelling IDDRI pende in januari 2022 al enkele randvoorwaarden neer waaraan carbon farming schema’s zouden moeten voldoen om de agro-ecologische transitie (en de Green Deal) te ondersteunen en er niet in strijd mee te zijn. 

In eigen land vroeg ILVO maatschappelijke participatie in het project CarbonCounts, en verschillende stakeholders, waaronder Wervel en Boerenforum, gaven daarbij input. We hamerden onder andere op het feit dat pioniers zeker niet gestraft mogen worden: zij die al veel koolstof in hun bodem hebben opgeslagen door met boerenverstand agro-ecologisch te werken, zouden voor die maatschappelijke dienstverlening niet meer beloond kunnen worden. Tenminste als het additionaliteitsprincipe gehanteerd wordt, dat wil zeggen: enkele bijkomende koolstof uit de atmosfeer kan betaald worden. We zijn tevreden dat met deze input rekening is gehouden in de systeemanalyse van carbon farming schemes die ILVO in oktober uitbracht (lees in het rapport over first mover disadvantage). 

In de zomer van ‘22 riep regeneratieve pionier Jos Van Reeth in het Vlaams Parlement de overheid al op om een kader te scheppen en carbon farming niet aan het wilde westen over te laten. Hij maakte ook een interessante connectie met voedingskwaliteit en organische stof in de bodem. Wil je hier mee over nadenken of input geven op de roadmap die ILVO hierover samenstelt? Laat het dan zeker weten aan Jeroen Watté via jeroen@wervel.be

Carbon farming: zegen of vloek?

In december hielden we met een groep wetenschappers gelinkt met agro-ecologie in het kader van Voedsel Anders een bijeenkomst waar Wervel, ILVO en Boerenforum kort getuigden over carbon farming. Bekijk de sessie hieronder.