Agro-ecologie is dé manier om branden als deze te vermijden en aan herstel te werken
Op zaterdag 10 september hoorde Louise dat de agro-ecologische en familieboerderij Pé na terra in Brasilia verwoest werd door een brand. Zo’n vreselijk nieuws is moeilijk om te dragen, zegt Louise. Maar het sterkt haar ook dat we samen meer dan ooit aan een agro-ecologische oplossing moeten werken.
Bekijk ook: Agro-ecologische boerderij Pé na terra afgebrand. Steun jij de heropbouw?
No more fire
Zaterdag 10 september hoorden mijn man en ik het nieuws van onze Braziliaanse familie dat onze ecologische boerderij Pé na terra van 40 hectare in brand was gevlogen. Het hoofdgebouw en meer dan de helft van de gewassen en agrobossen waarmee 60 gezinnen werden gevoed, zijn verwoest. Mijn schoonmoeder Fatima Cabral legde uit dat ze zonder energie en water zitten.
Vijf jaar lang leefde ik midden in de mysterieuze Cerrado. Met vrienden en de agro-ecologische boerenvereniging APROSPERA, die mede door Fátima is opgericht, hebben we een Community Supported Agriculture (CSA) opgezet op onze boerderij landgoed en op vele andere in de regio.
De documentaire Pé na Terra vertelt dat inspirerende verhaal. Deze unieke collectieve ervaring toont aan dat mens en natuur in harmonie kunnen leven. Vorige maand nog kwam Fatima naar België om te vertellen over Pé na terra.
Toen ik het nieuws vernam dat de brand het beschermde deel van het Water Producer project had verwoest, kreeg ik een klap in mijn maag. Sinds tien jaar maakt de boerderij deel uit van dit programma van het Nationaal Agentschap voor Water – ANA. Onze kleine bron zorgt voor de infiltratie van water en voorziet het riviertje de Pipiripau van water, dat op zijn beurt 200.000 mensen in de stad Planaltina van water voorziet.
Het moeilijkste was te weten dat de brand niet toevallig was. De brand werd veroorzaakt door de buurman die een slash and burn techniek toepaste, een methode waarbij onontgonnen stukken grond in brand gestoken worden om land vrij te maken voor landbouw. In Brazilië wordt deze vaak ingezet voor monoculturen zoals soja, en het wordt sterk bekritiseerd omdat die de bodem verarmt en de biodiversiteit vernietigt. En soms andere boerderijen en landbouwprojecten in de brand meesleept. Zoals nu met Pé na terra dus.
Onwetendheid is gevaarlijk en rampzalig. Dit is niet de eerste keer dat dit gebeurt. Eerder deze zomer in 2022 zijn ook de tuinen van APROSPERA, onze agro-ecologische boerenvereniging, verbrand. Brand op het platteland lijkt steeds meer opzettelijk te gebeuren door gangbare boeren om hun land uit te breiden.
Ik dacht dat we in Europa al de noodklok hadden geluid. Vorig jaar stelden we met Wervel en Belgische burgers de dramatische situatie van de branden aan de kaak in het Cerrado Manifest. Veel van onze Braziliaanse contacten hekelen de wijdverspreide situatie van de bosbranden die in het internationale nieuws totaal afwezig lijken. Rekening houdend met de voorspellingen van de temperatuurstijging en de verlenging van de droge periodes als gevolg van de klimaatverandering, worden de branden nog bedreigender voor de gezondheid van mensen en ecosystemen.
In Europa praten regeringen, bedrijven en de samenleving over ”natuurpositieve” doelstellingen of manieren om de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) te implementeren. Prima, maar de situatie is dramatisch urgent. Wij burgers – willen de mooiere retorische betogen niet horen. Wij willen acties; wij willen regeneratie van natuurlijke ecosystemen; wij willen milieugerechtigheid; wij willen ervoor zorgen dat de aarde nog steeds een leefbare plek is voor onze kinderen. Vandaag is dat verre van gegarandeerd.
Dus wat kunnen we doen?
- Ten eerste willen we geld inzamelen om fruitbomen en groenten te herplanten in de agrobossen en de toegang tot water te herstellen voor de CSA van Pé na Terra. Momenteel krijgen 60 gezinnen niet zoals gewoonlijk voedsel van de boerderij. Deze crowdfunding is er ook om de elektriciteit ter plaatse te herstellen.
- We zoeken partners die kunnen lobbyen bij internationale en Braziliaanse beleidsmakers dat de slash and burn-techniek gewoon verboden en bestraft moet worden, zodat milieurechtvaardigheid gewaarborgd is.
- Agro-ecologie is de oplossing om situaties als deze te vermijden. We moeten het allemaal promoten als dé manier om klimaatverandering tegen te gaan, de aarde af te koelen, gezond en voedzaam voedsel te produceren, ecosystemen, bodemvruchtbaarheid en biodiversiteit te herstellen, koolstof op te slaan en wereldwijd voor duurzaam levensonderhoud te zorgen.
Er is geen tijd om je te laten ontmoedigen door triest nieuws. Dit is het moment om te handelen voor onze waarden, om moediger te zijn en ons met heel ons hart in te zetten om ervoor te zorgen dat de mensheid en de biodiversiteit kunnen overleven.
Wat kan jij doen?
- Doe een gift en steun de heropbouw van Pé na terra
- Deel de oproep tot steunen en vertel het door aan anderen
- Teken het Cerrado-manifest