Ga naar de inhoud
karlien

Fair trade is eerlijke handel. “Is dat een goede vertaling?”, vroegen we aan Karlien Wouters van Fair Trade Belgium. 

Ontwikkeling van onderuit

Natuurlijk wel. Maar vergeet de context niet: ontwikkeling van onderuit, in dit geval van de kleine boeren of van plantage-arbeiders. Vanuit “trade, not aid”. Met andere woorden, “we hoeven geen hulp, begin met ons een eerlijke prijs te geven voor wat jullie bij ons kopen, want met de marktprijs in de internationale handel zijn wij altijd de pineut.” 
Dus veeleer een afgesproken prijs.

Vaste prijs, eerlijk contract

Een vaste prijs is inderdaad een van de principes van Fair Trade. Daarnaast ook een degelijk contract. Een belangrijk principe is ook de premie bovenop de prijs. Die premie dient voor investeringen in de toekomstige productie, bv. een kabelbaan in een bananenplantage of voor een beter leven in de gemeenschap, bv. voor het loon van een vroedvrouw.

Er is altijd een organisatie van het type van een coöperatieve. Zo’n samenwerkingsverband schept vertrouwen bij de boeren zodat die hun producten bij voorkeur via het Fair Trade circuit verkopen. Dikwijls groeit het samenwerkingsverband uit tot een hefboom voor de ontwikkeling van een dorp of streek.

Fair Trade is niet altijd bio, wel een label

Meestal werken de kleine boeren al natuurvriendelijk. Noodgedwongen soms, omdat ze te arm zijn om chemische mest- en hulpstoffen te kopen, maar ze zijn ook fier over hun teeltwijze. Een bio-label is  voor hen een mooie erkenning. 
Fair trade is een keurmerk, geen merknaam zoals Oxfam- Fairtrade.

Fairtrade gekeurd

Er is een internationaal systeem, met als controle-organisme FLO-cert. Dat strekt zich uit van bij de boer tot de hele keten. Op het moment dat het product verpakt wordt, is het een nationale organisatie die de Fairtrade garantie biedt. Voor België zijn wij dat en we laten ons bijstaan door een onafhankelijk controle-organisme, momenteel Certisys. Vergelijk het met Biogarantie die controle-organismen inschakelt zoals Ecocert en ook Certisys. 
 
Aantal producenten in fair trade: anderhalf miljoen in 74 landen.

Toch even toevoegen dat het over leden gaat. We rekenen onderschattend dat het om vijf maal meer mensen gaat,  maar daarmee is niet alles gezegd over het effect van onze Fair Trade-inspanningen. Meer over Fair Trade.

Een paar ondersteunende ideetjes voor de Fair Trade kopers:

  • Vergelijk met doorsnee-ontwikkelingsprojecten. Daar scoren we niet slecht. Niet alleen omdat het niet over “krijgen” gaat, maar om verkopen. Ook omdat via de premie niet enkel de verkopers, maar de hele gemeenschap er beter van wordt. 
  • De idee en de principes van Fair Trade dringen door bij de grote spelers. Dat je nu al Fair Trade kunt kopen in vrijwel alle supermarkten, betekent dat er een kritisch punt is bereikt en dat de omvang (en dus de bereikte boeren in het Zuiden) stijgt. Bovendien is er meer aan de hand dan wat we in de winkel met een uitdrukkelijk Fair Trade label zien. Bijvoorbeeld wil een grote producent van chocolade  zijn toekomstig aanbod van grondstoffen veilig stellen en begint nu meer en meer cacao aan te kopen volgens de Fair Trade principes. Je zult niet direct het Fair Trade label vinden op de chocopotten van het merk dat je kinderen lusten. Maar meer cacaoboeren in West-Afrika genieten van de Fair Trade voorwaarden.
  • Ook in de ontwikkelingslanden zelf komt een Fair Trade beweging op gang bij de middenklasse in de steden. De koffie, bananen, enzovoort, uit eigen land volgen de gewone keten. In India, Kenya, Zuid-Afrika, Brazilië volgen ze nu ook een Fair Trade circuit. En er worden ook ‘exotische’ producten via de internationale Fair Trade ingevoerd. 

Meer en meer kopers kiezen voor Fair Trade  én willen er eerlijk, dus meer voor betalen. Zijn het niet dezelfden die voor andere vormen van duurzaam kopen gaan? Ook de binnenlandse dus.