In 2003 verloor Petrona haar zoon Silvino nadat hij tot twee maal toe door aangrenzende sojatelers met pesticiden besproeid werd, terwijl hij met zijn fiets over een openbare weg naar huis reed.

In mei van dit jaar werd de situatie nog erger toen Petrona’s broer, Serapio, verdween en na tien dagen dood gevonden werd, met messteken om het leven gebracht. Hier vind je een oproep om een geplaagde en bedreigde familie in Paraguay te steunen in hun juridische strijd….
Beste mensen,

Met deze brief zijn wij op zoek naar mogelijkheden om Petrona Villasboa uit Paraguay en haar familie financieel te ondersteunen. Net als duizenden andere kleine boeren in haar omgeving, lijden Petrona en haar familie onder de directe gevolgen van de snelle uitbreiding van industriële sojaplantages rond haar kleine stuk land. Hoewel de familie hiertegen vecht, moet zij het hoofd bieden aan omstandigheden die met de dag verergeren.
In Argentinië, Brazilië, Uruguay en Paraguay wordt soja in steeds grotere hoeveelheden geproduceerd als veevoer ten behoeve van de bio-industrie in Europa. Gevolgen: de lokale bevolking wordt van hun land verjaagd; landonteigeningen en toenemende onderdrukking van en geweld tegen sociale bewegingen die in opstand komen en strijden voor hun bestaan ernstige gezondheidsproblemen – zoals de vele geboorteafwijkingen – vanwege het intensieve gebruik van landbouwgif (met name in grote hoeveelheden op genetisch gemanipuleerde soja dat  in Argentinië en in het grootste deel van Paraguay vrijwel uitsluitend geteeld wordt) de vernietiging van tropische bossen en savanne’s, en hiermee de biodiversiteit en natuurlijke hulpbronnen zoals water Van deze vier landen lijkt de onderdrukking en het geweld in Paraguay het hevigst te zijn, en het neemt met de dag toe.

In 2003 verloor Petrona haar zoon Silvino nadat hij tot twee maal toe door aangrenzende sojatelers met pesticiden besproeid werd, terwijl hij met zijn fiets over een openbare weg op weg was naar huis. De hele familie werd acuut vergiftigd omdat de etenswaren die Silvino had meegebracht, doordrenkt waren met het landbouwgif. De familie begon een juridisch proces tegen de twee betrokken sojaproducenten. De familie heeft de zaak al twee keer gewonnen maar iedere keer zijn de sojatelers in hoger beroep gegaan. Ondanks internationale aandacht en druk is er nog steeds geen definitieve uitspraak in deze zaak. Aangezien de problemen die door de grootschalige soja-aanplanten veroorzaakt worden zo wijdverspreid zijn, zou deze zaak een enorme precedentwerking scheppen. En dit willen de Paraguayaanse autoriteiten en al diegenen met een financieel belang in de sojateelt graag voorkomen.

In de tussentijd werd de familie Villasboa doelwit van enorme druk en intimidatiepraktijken van de twee aangrenzende sojaboeren die gewoon kunnen blijven wonen in hun riante huis in dezelfde gemeenschap als nabij de familie Villasboa. Zo werd de toegangsweg tot hun land geblokkeerd, werden dieren gedood en werd het water vergiftigd. Sindsdien hebben Petrona en haar familieleden continu gezondheidsproblemen. Dit heeft tot gevolg dat zij bij periodes niet op hun land hebben kunnen werken en ook geen inkomsten uit de veeteelt kunnen krijgen waardoor zij – mede door de hoge bedragen van de geprivatiseerde gezondheidszorg in Paraguay – in een onhoudbare financiële situatie terecht zijn gekomen.

In mei van dit jaar werd de situatie nog erger toen Petrona’s broer, Serapio, verdween en na tien dagen dood gevonden werd, met messteken om het leven gebracht. De lokale autoriteiten doen niets om deze moord te onderzoeken en zij waarschuwden de familie zelfs om geen aanklacht in te dienen. Net één maand tevoren, in april, werd Petrona’s eerste kleinkind geboren, Vidal. Na een paar maanden bleek dat hij aan hydrocephalus (waterhoofdje) leed en dat hij in het ziekenhuis moest worden opgenomen. De familie was weken weg van huis om in het ziekenhuis in de hoofdstad Asuncion te kunnen zijn, waar de rekeningen en bijkomende kosten met de dag opliepen (in Paraguay moet de familie van de patiënt betalen voor de zorg in het ziekenhuis maar ook voor elementaire zaken zoals medicijnen, spuiten, thermometers, en zelfs instrumenten voor operaties). Door een tekort aan zuurstof in zijn bloed, is Vidal Samuel Ocampos Talavera op 11 september 2006 overleden aan een hartaanval.

Zoals al eerder gezegd is, is Petrona’s situatie er één temidden van vele andere. Echter, Petrona strijdt onvermoeibaar door en zij probeert op alle mogelijke manieren aandacht hiervoor te vragen. Als gevolg hiervan wordt zij en haar familie onophoudelijk bedreigd en ‘gestraft’. Petrona heeft, als actief lid en gezondheidsmedewerker van CONAMURI (een landelijke vrouwenorganisatie, aangesloten bij Via Campesina), deelgenomen aan conferenties in diverse Zuidamerikaanse landen om de verwoesting die veroorzaakt wordt door de sojamonocultuur en met name het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de openbaarheid te brengen.

Om Petrona te helpen in haar strijd zoeken wij mensen of groepen die de mogelijkheid hebben om de familie Villasboa met eenmalig, of beter nog, een maandelijks bedrag te ondersteunen, als het kan voor één tot twee jaar. Dit zou betekenen dat hun gezondheidssituatie kan stabiliseren en hopelijk kan verbeteren en dat Petrona door kan gaan met haar juridische strijd en het aandacht vragen voor de zaak rond de dood van haar zoon Silvino. Dit zou een belangrijke precedentwerking kunnen hebben voor al die anderen die ook getroffen zijn door het gebruik van landbouwgif op sojaplantages in Paraguay en hopelijk zal het ook leiden tot financiële compensatie, hetgeen hen in staat stelt hun bestaan weer op te bouwen.

Wij zorgen ervoor dat de gestorte bedragen direct en volledig bij Petrona Villasboa terechtkomen. Dit is een particulier initiatief, maar wordt ondersteund door A SEED Europe (www.aseed.net) in Amsterdam, en BASE-IS (www.baseis.org.py) in Paraguay.

Als u geïnteresseerd bent, neemt u dan s.v.p. contact op met:
An (momenteel in Paraguay): an <apestaartje> aseed.net of
Nina: buen-aventura <apestaartje> gmx.net

Meer achtergrondinformatie vindt u in een eerder artikel over de familie van Petrona Villasboa en in andere teksten over de problemen veroorzaakt door de sojateelt in Paraguay en andere Zuid amerikaanse landen.

Alvast heel hartelijk dank!

Een eerder bericht:
Er lijkt geen eind te komen aan de lijdensweg van Petrona Villasboa’s gezin. Meer dan drie jaar heeft de boerenfamilie blootgestaan aan bestrijdingsmiddelen. Petrona’s 3 maanden oude kleinkind heeft een waterhoofd. Na drie jaar juridische strijd wacht de familie nog steeds op de veroordeling van degenen die verantwoordelijk zijn voor de vergiftiging van Petrona’s elfjarige zoon, Silvino Talavera. In 2003 stonden hij en zijn zusjes Sofia (toen 13) en Patricia (2 jaar) bloot aan een cocktail van bestrijdingsmiddelen die werd toegepast op de velden met Roundup Rady sojabonen rondom hun woonplaats. Ze belandden wegens vergiftigingsverschijnselen in het ziekenhuis. Nadat hun toestand gestabiliseerd was en ze naar huis konden, werden ze nogmaals blootgesteld aan een bestrijdingsmiddelenwolk van een aangrenzende sojaboer: Silvino stierf enkele dagen later. In het bloed van zijn zuster werden sporen aangetroffen van fenol, carbamato en glyphosate. Met de hulp van CONAMURI, een Paraguayaanse organisatie van boeren- en indianenvrouwen, spande Petrona een rechtszaak aan over de moord op haar zoon en de vergiftiging van haar gezin. Maar de Talavera Villasboa’s worden niet alleen geteisterd door landbouwgif. In de afgelopen drie jaar zijn ze geconfronteerd met een reeks gewelddadigheden en bedreigingen om hen het zwijgen op te leggen. Hun vee is omgebracht en de soja-boeren hebben rondom eucalyptus geplant, waardoor de grond van de familie uitdroogt.
In mei 2006 bezweek Petrona’s broer, Serapio Villasboa aan elf messteken. Serapio was lid van de nationale boerenbeweging, en het vermoeden is dat hij is omgebracht door de Guardia Civil, een repressief orgaan dat valt onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Dit ministerie werkt nauw samen met de grote landeigenaars en grootschalige soja-producenten, en stelt zich het vervolgen van boerenleiders tot doel. Halverwege de Serapio-rechtszaak, trok de openbare aanklager zich terug. Hij voerde als reden op dat de nabestaanden de moord op hun familielid slechts misbruikten om smartegeld op te kunnen strijken.
Sofia, Silvino’s oudere zus, bereidde het eten dat Silvino meenam op de dag dat hij vergiftigd werd. Sinds die dag gaat haar gezondheid achteruit. In 2005 had ze chronische hoofdpijn en maagpijn, misselijkheid en was ze drie maanden blind. De 15-jarige Sofia beviel afgelopen april van een kind dat aanvankelijk gezond leek, maar na twee maanden een waterhoofd ontwikkelde. De ziekte is een afwijking van het zenuwstelsel die kan zijn veroorzaakt tijdens de embryonale fase door omgevingsinvloeden zoals blootstelling aan landbouwgif.

In Mexico is door onderzoekers in de provincie Nayarit een verband gelegd tussen blootstelling aan pesticiden en genetische afwijkingen, met name als die blootstelling plaatsvond tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap. Het onderzoek toont aan dat het risico van dergelijke afwijkingen bij vrouwen die blootstaan aan landbouwgif driemaal hoger is dan bij vrouwen die er niet mee in aanraking komen. Gevaar lopen vrouwen die wonen in dorpen die zijn besproeid, dichtbij besproeide velden wonen, vrouwen met een partner die met bestrijdingsmiddelen werkt of kleren wassen die direct in aanraking zijn geweest met gif.

In Misiones, in Argentinië, worden vijf op de duizend kinderen geboren met meliomeningocele, een afwijking aan het zenuwstelsel die verwant is aan een waterhoofd. De afwijking komt vaker voor in gebieden waar papier en tabak worden geproduceerd, waar ook bestrijdingsmiddelen worden gebruikt en de omgeving wordt mee-vergiftigd, met vervuilde aarde, lucht en waterbronnen tot gevolg. Een geschatte 13 procent van de bevolking van Misiones heeft een of andere afwijking, het dubbele van het nationaal gemiddelde.

In Chili is doet dit verschijnsel zich sinds 15 a 20 jaar voor in de gebieden waar industriële bosbouw en – fruitteelt plaatsvindt, met het hoogste percentage afwijkingen van Zuid-Amerika tot gevolg. De Zesde Regio van Chili heeft een snelle ontwikkeling van de industriële landbouw doorgemaakt, waarbij grote hoeveelheden pesticiden worden toegepast. Onderzoek dat in een eerder stadium werd verricht in dit gebied wijst op een verband tussen blootstelling aan pesticiden en het toenemend aantal aangeboren afwijkingen.

In Rancuaga vertoonden 4.1% van de pasgeborenen een aangeboren afwijking. Van hen hebben 27,65 % een agrarische achtergrond, op bedrijven waar pesticiden worden toegepast. In 19,11% van de gevallen vond blootstelling aan gif plaats vanwege de lokatie van het woonhuis.

Dr. Martin van de Paso FundoUniversiteit in Rio Grande do Sul, Brazilie, onderzocht pasgeborenen wiens moeders in direct contact zijn geweest met landbouwgif. Hij ondervond dat 38% van de misvormingen neurologische oorzaken heeft; het gaat daarbij vooral om kinderen met een waterhoofd (bijna de helft), naast afwijkingen als spina bifida. De hoogste aantallen geboorteafwijkingen werden aangetroffen in landbouwgebieden met soja-monocultuur, in mindere mate in gebieden waar tarwe wordt verbouwd.

Deze onderzoeken zijn maar een greep uit alle onderzoeken die de desastreuze effecten van landbouwgif op de gezondheid aantonen. In het ziekenhuis van Asuncion in Paraguay neemt het aantal kinderen met aangeboren afwijkingen, tumoren, leukemie en ademhalingsproblemen nog steeds toe. Op dezelfde afdeling als Petrona’s kleinkind ligt een baby met een waterhoofd in kritieke toestand. Het kind komt uit een gebied bij Capiata waar in 2004 een vrachtwagen landbouwgif heeft gelekt. De wagen die illegaal 20.000 liter Medradof, Duron, Novafate en Novaquat vervoerde kantelde, waardoor het gif een riviertje kon bereiken dat naar het Ypacarai meer uitloopt. Dertig mensen uit de streek moesten opgenomen worden in het ziekenhuis.
Het is een publiek geheim dat in de buurt van Encarnacion illegaal landbouwgif wordt gedumpt. In het omringende gebied wordt grootschalig soja en tarwe verbouwd. Lokale bewoners hebben veelvuldig last van diarrhee, braken, huidproblemen en allergie. Ook werden er in de eerste helft van 2006 al zes baby’s zonder hersenen geboren.
Het Ministerie van Volksgezondheid ontkent ieder verband met landbouwgif en wijt de problemen aan vitaminegebrek.

Het lijkt erop dat niet alleen ongedierte maar ook de laatste kleine boeren bestreden worden met gif. Dit bovenop de armoede die sterk is toegenomen door de intensieve en grootschalige sojateelt. De overheid sluit de ogen en houdt liever het Bruto Nationaal Produkt in de gaten, waarvan 6% wordt opgebracht door de sojateelt.
Waar men niet bij stil staat is dat voor iedere hectare transgene soja 20 liter glyphosate (onkruidverdelger) wordt gebruikt. En glyphosate wordt vaak toegepast met nog sterker landbouwgif als endosulfan, paraquat en zelfs DDT. En hoe groter de winst is voor de privé-landbouwsector, hoe minder geld er is voor gezondheidszorg.
Momenteel investeert Paraguay in “Hidrovia”, een grootschalig infrastructuur project ten behoeve van de soja-export.

Paraguay heeft een enorme schuld en de enige oplossing voor de armoede is het programma van de Wereldbank “Swap Debt for Health and Nature”, waarbij USAID fondsen via ontwikkelingsorganisaties worden gedistribueerd. Helaas zijn de voornaamste kenmerken van het regeringsbeleid gebrek aan capaciteit en visie. De overheid lijkt onschendbaar, en is bereid de bevolking op te offeren om het agrarisch export model in stand te houden.

Het neefje van Silvina Talavera is, zoals zoveel pasgeborenen in Paraguay, ter wereld gekomen met een afwijking die de rest van zijn leven zal beïnvloeden. Zijn hele familie heeft chronisch ernstige gezondheidsklachten. De sojaboeren die verantwoordelijk zijn voor de vergiftiging van de kinderen lopen nog altijd op vrije voeten, terwijl de zaak is aangehouden in het Hooggerechtshof, precies waar de soja-lobby de zaak graag houdt. Ze kunnen ongestoord doorgaan met het produceren van transgene soja, het vergiftigen van lokale boerengemeenschappen, het veroorzaken van ziekte en afwijkingen en de ondergang van toekomstige generaties.

Javiera Rulli
juli 2006-10-04