De Hanenbalken – Zelfmoord op het platteland

De hanenbalken – Lizzy van Leeuwen
Zelfmoord op het platteland
ISBN: 9789045025124
Uitgever: Atlas Contact
Paperback, 336 pagina’s

Dat boeren een grotere kans lopen door eigen hand te overlijden dan anderen is in vele landen aangetoond. Maar Nederland wil het niet weten.
Boeren lopen een groter risico op zelfdoding dan anderen. Maar niemand blijkt onderzoek naar zelfdoding onder boeren te willen ondersteunen. Niemand wil cijfers vrijgeven. Het taboe is groot. Lizzy van Leeuwen sprak voor haar boek met verwanten, hulpverleners en landbouworganisaties in Nederland en in de VS. Ze neemt je mee naar 11 boerderijen en vertelt wat normaal gezien verzwegen wordt.  
Ze brengt haarscherp in beeld hoe slachtoffers van zelfmoord weinig respect genieten. Ze werden begraven bij de ongedoopten. De ‘schuld’ wordt ook steevast bij hen zelf gelegd: ‘Hij had er aanleg voor’, ‘het zit in de familie’, ‘ze had een schildklierfalen’, ‘hij had een drankprobleem’, ‘hij was depressief’, … Maar er komt ook een algemeen minderwaardigheidsgevoel naar boven. De mensen met durf en de mooie meiden zijn naar de stad getrokken, enkel de saaien en de lelijken bleven op het platteland. En bepaald vrouwvriendelijk blijken de verwijten ook niet: de boerin krijgt vaak mee de schuld voor de zelfmoord van haar man.
Over de cocktail van landbouwgif, lage prijzen en hoge leninglasten, hoor je de nabestaanden niet of amper spreken. De weinige wetenschappelijke studies over het onderwerp – waaronder een Belgisch eindwerk sociologie – leggen dieverbanden wel.
Nog pijnlijker is het beeld dat de auteur schetst over de landbouworganisaties en de overheid. Zelfdoding bij boeren wordt niet als ee prioriteit beschouwd. Hulpverlening is niet noodzakelijk. In Nederland werd in 2012 de Telefonische Hulpdienst voor Agrariërs afgeschaft en vorig jaar werden de subsidies voor de Zelf Organisatie Bedrijfsbeëindigers stopgezet.

Patrick De Ceuster