Boer overboord!

Wervel zet mee zijn schouders onder het debat over eerlijke prijzen in de landbouwsector. Met eerlijke prijzen bedoelen we niet dat een melkveehouder graag 10 cent meer wil voor een liter melk, maar dat de prijzen alle kosten zouden dekken: de investeringskosten, de toeleveringskosten, de kosten verbonden aan extra inspanningen om het milieu te beschermen, naast een degelijk inkomen.

Toch zit onze economie zo niet in elkaar. Wij verheerlijken het principe van vraag en aanbod. Daalt de vraag, dan daalt de prijs. We blijven wél verder produceren, maar nemen het met het milieu niet zo nauw. De natuur is buigzaam. Indien nodig, nemen we het er ook bij dat er geen inkomen is. We nemen de magere met de vette jaren. Als het nog erger wordt, treedt een tweede basisprincipe van onze economie in werking: we krijgen krediet bij de toeleveranciers. De kredietverstrekkers nemen de investeringen tenslotte als onderpand.

Boerenbond en Algemeen Boerensyndicaat

De boer zou heel wat flexibeler moeten zijn en aanleveren waar veel vraag naar is, want daarvoor is de prijs ook hoger. Volgens De Boerenbond werkt dat principe op lokale schaal: “Doordat er vorig jaar verschillende veeboeren stopten, verminderde het aanbod en steeg de verkoopsprijs van vlees met 6 tot 7 procent.” Maar tegelijkertijd daalde in datzelfde jaar de prijs per varken voor de boer wel met 11%. En dat is geen uitzondering, maar eerder een trend.  “Onze rundvee- en varkenshouders zijn al jaren de verliezen aan het opstapelen. Van degenen die nog niet gestopt zijn, kan het merendeel enkel bezig blijven door de leverancierskredieten verder op te laten lopen. Hoelang nog vooraleer deze zeepbel barst?“, vraagt het Algemeen Boerensyndicaat zich af.

Van koers veranderen nu het nog kan

Onze economie heeft zeepbeleigenschappen. Zie de financiële crisis waar we sinds 2008 in verkeren. Intussen is er niet veel veranderd aan de zieke economie. Het is een logge tanker die bijgestuurd moet worden, om even de woorden van Piet Vanthemsche te gebruiken. Zoiets als de Titanic die veel te snel vaart en nog probeert bij te sturen als de ijsberg uit het niets opduikt. En wat is onze rol in dit socio-economisch drama? Wij staan niet aan het roer van het schip, zoveel is duidelijk. We proberen wat zand in de machine te gooien. We ondersteunen nieuwe vormen van lokale economie zoals de succesvolle CSA-zelfoogstbedrijven, zeg maar reddingssloepen. Gerommel in de marge volgens de ene, de enige uitweg volgens de andere. Brad Werner ontwikkelde op het Complex Systems Laboratory van de universiteit van Californië een ingewikkeld computermodel waarin alle interacties tussen mens en natuur uitgewerkt werden om parameters kunstmatig te veranderen en de verschillende toekomstbeelden af te tasten. En wat blijkt? Slechts één parameter biedt nog hoop op een positieve afloop en dat is actie van onderuit. Zand in de machine, want een echte rem zit er niet op, op onze tanker.

Boerenbond ziet nog geen ijsberg

Boerenbond blijft intussen bij het idee van transformatie, het bijsturen van de logge tanker zonder vaart te minderen of een andere vaarroute te kiezen. Boerenbondvoorzitter Piet Vanthemsche erkent het belang van de nieuwe vormen van landbouw, maar om zelf actief die weg op te gaan met de grootste landbouworganisatie van Vlaanderen, is er geen haast. De ijsberg is nog niet in zicht.

De redactie