Onverantwoordelijk overheidsbeleid: megastallen in de rundveehouderij
Een rundveebedrijf in Vlaanderen vandaag: geen kwestie meer van tientallen, maar wel van honderden stuks vee, tot meer dan duizend. Het lijkt er stevig op dat straks ook de rundveestapel op het platteland, net zoals de varkens en de kippen, in elke plattelandsgemeente geconcentreerd gaat zijn in hoogstens een handvol intensieve rundveehouderijen. Houdt de overheid dit tegen, of ondersteunt ze het?
Zowel de economische context als de agro-industrie en het overheidsbeleid drijven de veehouders naar schaalvergroting. Schaalvergroting brengt vanzelfsprekend investeringen mee: grotere en modernere gebouwen, een grotere installatie voor het melken, grotere mengvoederwagens… Alles moet voortdurend meegroeien, zo ook de veestapel. Milieuvergunningen werden decennialang te gemakkelijk afgeleverd. Ondertussen keert het tij en begint men ook op politiek niveau het mantra van schaalvergroting in vraag te stellen. Maar wat met de boeren die dit mantra gevolgd hebben?
Het grotere plaatje
De kern van het probleem is de economische context. De veehouders moeten overeind blijven in een wereldmarkt gedomineerd door de agro-industrie die eigenlijk maar één spelregel kent: harde concurrentie. De marges zijn daardoor almaar kleiner en bovendien onstabiel. Schaalvergroting lijkt de enige overlevingsstrategie.
Op niveau van een dorp kan dit leiden tot conflicten met omwonenden. Deze kwamen er immers wonen voor de rust, de stilte, de natuur. In principe is een dialoog de eerste stap naar een echte oplossing, maar de nodige neutrale bemiddelaar is niet zomaar gevonden of beschikbaar.
Voorstellen voor een leefbare toekomst:
Wervel verdedigt eerlijke prijzen en inkomens voor de boer. Een goede productprijs zorgt ervoor dat de producent niet gedwongen wordt om ten koste van het eigen welzijn en van de leefomgeving naar schaalvergroting te blijven streven.
De overheid moet via het markt- en prijsbeleid streven naar een verantwoorde, stabiele en faire marktprijs. Indien nodig moeten de internationale handelsregels aangepast worden.
De uiteindelijke prijs van het voedingsproduct moet wel redelijk blijven voor de consument om een toegang tot gezonde voeding te garanderen voor iedereen. Daarom moeten ook de marges in de tussenhandel en de distributie bespreekbaar zijn.
Wervel verdedigt een ecologisch verantwoorde landbouw, die binnen de grenzen van de planeet blijft en herstellend werkt. Dit betekent dat een andere, gespreide en meer ecologische manier van veeteelt noodzakelijk is, net als een inkrimping van de huidige veestapel. Er dient daarom van overheidswege een plafond opgelegd te worden op de omvang van alle veehouderijen en de totale veestapel.
Boeren moeten de nodige ondersteuning krijgen om meer ecologisch verantwoord te werken. Momenteel hangen hun leningen als een strop om hun nek. Het sociale en ecologische verhaal kan je niet los van elkaar zien.