FILMREVIEW Kiss the ground & Gather
Kiss the ground is een nieuwe film over herstellende landbouw. Inspirerende pioniers in de ganse wereld, met mooie dronebeelden. Gather kijkt nog verder. Da’s nodig.
De bodem, de aarde: hier in Vlaanderen gieten we er graag beton over, of rijten we hem open met de ploeg. We hadden het gevoel dat we er alles mee konden doen. We konden er naar hartelust kunstmeststoffen op strooien, ook pesticiden waren een evidentie. Maar op die manier werd de vruchtbare bodem een levenloos substraat.
Toch zijn er al altijd mensen geweest die anders naar de bodem keken. Voor pioniers in de biologische landbouw was de bodem altijd al het fundament. Alles wat de planten ons geven komt van de bodem, de zon en het water.
De herontdekking van de bodem
De bodem leeft: bacteriën, schimmels, insecten, de wortels van planten, de uitwerpselen van dieren en afgestorven plantenresten interageren er met elkaar. Ook dat verhaal is niet nieuw, maar de film Kiss the Ground maakt de moeilijke inhoud zeer toegankelijk met prachtige beelden. Je krijgt een heldere uitleg over de positieve rol van de bodem in het klimaat verhaal, namelijk als opslagplaats voor CO2. De film onderbouwt sterk het pleidooi voor meer humusopbouw via herstellende landbouwtechnieken: agroforestry, roterend begrazen, ploegloos werken: de pionierende boeren leggen zelf uit hoe ze bodemleven stimuleren en zo de bodem tot spons maken die water kan opslaan. De waterhuishouding heeft een grote invloed op de landbouw: hevige waterval kan de vruchtbare bodem wegspoelen, en droogte kan plantengroei vertragen.
Voilà, een kus en dat is ‘t?
Maar de grond kussen gaat verder dan landbouwkunde. Kussen doe je met iemand uit koestering en verlangen, uit respect. Ons beeld van de natuur, of het milieu, maar ook van de mens is aan vervanging toe. Natuur is meer dan louter kapitaal, mensen zijn meer dan arbeidskrachten in de economie. En daar gaat Kiss the Ground nauwelijks op in. Ondanks de titel en het feit dat Amerikaanse celebrities oproepen om de planeet te redden, kijkt de film niet naar het onrecht in ons kapitalistisch economisch bestel.
Gather: eet iedereen mee?
Daarom raden we je graag ook een andere film aan, die juist vanuit dat onrecht vertrekt. Gather gaat over de strijd van Amerikaanse inheemse volkeren. Vandaag worden die gemeenschappen ongemeen hard getroffen door obesitas, drankmisbruik, drugsverslaving. Het geweld dat zij ondervinden begon met de diefstal van hun land, maar ook die van hun voedselsysteem. Denk maar aan de tientallen miljoenen buffels die de basis vormden van vele inheemse gemeenschappen, maar die – zoals ook in Kiss the Ground wordt getoond, massaal werden afgeslacht door de vanuit Europa geëmigreerde settlers. De film toont doorheen verhalen van mensen de wil om opnieuw onafhankelijk te worden en hun voedseltradities – van zalm tot buffel – in ere te herstellen. De context is het blijvende geweld dat inheemse volkeren ondervinden, vanuit het dominante voedselsysteem. Hoopgevend is vooral hoe enkele strijders met inheemse roots medestanders vinden om hun erfgoed – waar onze planeet nu om schreeuwt – nieuw leven in te blazen, op een inclusieve manier. En die medestanders zitten niet enkel in de inheemse gemeenschap.
Ook wij zullen strijdvaardig moeten zijn om onze liefde voor de bodem en voor elkaar waar te maken. Pionierende boeren, ook in Vlaanderen, hebben bondgenoten nodig: in het veld, in de winkel en in het beleid. Doe je mee?
Kiss the ground is te bekijken op Netflix. Ook het gelijknamige boek is een echte aanrader.
Gather vind je op Vimeo