Eco & Fair is een coöperatieve in hart en nieren. Initiatiefnemers vzw Climaxi, vzw ‘t Uilekot en Wereldwinkel Herzele zetten in op zelforganisatie. Het initiatief is geen doel op zich maar wil vooral een voorbeeld zijn van hoe sociale organisaties het heft terug in eigen handen nemen. Bij Eco & Fair vind je kwaliteitsproducten die een ecologische en sociale meerwaarde hebben en die je niet in de gewone winkels vindt.  De producten van Eco & Fair zijn te koop via verschillende verkoopkanalen: de samenwinkel in Herzele, een webshop, ambassadeurs over heel België en bij gelijkdenkende winkels.

Wat was de basis voor deze solidaire gedachte?

Het begon in 2015 met de solidariteitsactie Grenterance om Griekse boeren te ondersteunen tijdens de economisch crisis en een grote migratiestroom. Met deze campagne importeerden ze olijven, olijfolie, rugzakken en zeepjes.

Hoe zetten jullie dit nu verder binnen Eco & Fair?

Nu werkt Eco & Fair aan een ecologische en rechtvaardige wereld door Europese producten via een korte keten te verkopen. Zo komt meer winst bij de producent terecht. 

We ondersteunen initiatieven waarbij landbouwcoöperaties en bezette bedrijven het heft in handen nemen. Ze tonen dat een horizontale, ecologische en sociale economie mogelijk is. 

We gaan voor kwaliteitsproducten en voeding die een sociaal verhaal hebben. Bij ons vind je geen kunstmatige toevoegingen zoals gemodificeerd zetmeel en smaakmakers. Onze producenten gebruiken zo weinig mogelijk en meestal geen bewaarmiddelen of kleurstoffen. Het grootste deel is biologisch.

Vanuit welke Europese initiatieven bieden jullie producten aan?

We hebben producten van Griekse coöperaties zoals de fabriek VIOME en de boerencoöperaties Greenland en Modousa die biologische olijfolie en olijven maken. Daarnaast bieden we ook Italiaanse anti- maffia producten van Libera Terra, Altromercato, Esperanto Cooperativa Sociale en Antica Passione. Deze bieden authentieke Italiaanse producten aan en bestrijden dwangarbeid. Tot slot produceert SCOP-TI uit Frankrijk lokale kruidenthee en werkt aan het herstel van regionale landbouw.

Wat met onze eigen lokale markt?

Eco & Fair heeft een samenwinkel in Herzele waar naast hun eigen import ook fairtrade producten, eetwaren van lokale producenten, zuivel, en seizoensgebonden groenten en fruit van boeren uit Z.O.-Vlaanderen worden verkocht. Hiermee ondersteunen wij lokale producenten.

Wij proberen een waardig alternatief te zijn voor de supermarkt. Bij ons vind je ‘echte’ fair trade. Wij kennen bijna al onze producenten persoonlijk en ondersteunen hen met het promoten van hun zaak en zo ook de lokale korte keten.

Waarom kozen jullie voor een coöperatie?

Er is geen groot stappenplan dat je kan gebruiken om een (coöperatieve) winkel op te richten. Het is wel belangrijk om te onderzoeken waarom je voor een coöperatief model wil kiezen. Voor ons klopt het coöperatieve model met onze ideologische voorkeuren. Bij andere coöperatieve winkels is die keuze misschien minder ideologisch ingegeven. Zij maken dan ook andere keuzes in hun productaanbod of in de klantengroep die ze willen aantrekken. 

Een coöperatie is voor ons ook een werkbaar alternatief voor de winkels die louter gaan voor economische winst. Daarbij willen we echter de economische realiteit niet negeren. Onze winkel moet levensvatbaar zijn op lange termijn. Dat betekent bij Eco & Fair dat je investeert in maatschappelijke verandering. Dus verwacht als aandeelhouder best geen jaarlijks dividend.

Is alles eigen financiering vanuit de coöperatie?

We hebben het geluk gehad om met een opstartsubsidie te beginnen. Daarmee hebben we de webshop ontwikkeld. Dat was een belangrijk en interessant leerproces. Om te kunnen koken moet je immers eieren kunnen breken. Dankzij de subsidies hebben we kunnen experimenteren en onderzoeken wat wel en niet werkt. Iets waar elke coöperatieve winkel de kans toe zou moeten krijgen.

---

Foto’s: Astrid Agemans