Samentuinen of zelf voor je eten zorgen

Een doorsnee consument kan natuurlijk niet al zijn of haar voedsel zelf produceren, maar een beetje is wel mogelijk. “Waarom zou ik het kopen, als ik het zelf kan winnen?”

Heel wat groenten, kleinfruit, eitjes, misschien een kip of een konijn … als je een tuin hebt en je afkickt van borders en van een privé-speeltuin voor je kinderen. Anders kun je nog terecht in een volkstuintje of bij ‘samentuinen’. Bij VELT hebben ze niet alleen dat mooie woord uitgevonden. Ze hebben er ook inhoud aan gegeven.

Samentuinen

Lieven David begeleidt samentuinen bij VELT: “Een samentuin is samen groente en fruit telen en oogsten op een ecologische manier. ‘Samen’ staat voor ‘samen doen’, maar ook voor sociale diversiteit. Want iedereen is welkom. 
 In veel projecten krijgt elke tuinier een eigen perceeltje – zonder omheining – en beheert de groep het gemeenschappelijke tuinhuis, de paden, de compostbakken, enzovoort. Er zijn ook samentuinen waar alle percelen gemeenschappelijk samen worden bewerkt. De tuiniersgroep beslist in overleg over de aanpak.  
“Samen” betekent dus meer dan toevallig op dezelfde plaats aan het werk zijn. In een samentuin leren de deelnemers naargelang van hun voorgaande ervaring tuinieren of beter tuinieren, van elkaar en/of ook van een begeleider. Hier ontmoeten buurtbewoners elkaar, zowel samentuiniers als anderen. Er wordt er al eens samen gekookt. Klassen komen op bezoek. Het jaarlijkse oogstfeest brengt iedereen op de been.”

Eco-logisch

De E van LEF is alvast aanwezig: voor VELT moet het meer dan bio zijn, het moet ecologisch zijn. Dus zonder kunstmest of pesticiden, vruchtbare tuingrond door compost of groenbemesters en door oppervlakkige bewerking.  Voor dieren zijn er nestkastjes, een insectenhotel en een strook inheemse planten. De tuiniers werken dus met zorg voor onze leefomgeving. Door de oogst goed te spreiden, te verdelen of in te maken en door oogstresten te composteren, gaat er niets verloren. 

Alle begin is gemakkelijk

Hoe je aan samentuinen begint? Samen! Misschien bestaat er al een samentuin in jouw buurt. Even informeren bij de VELT-afdeling in je streek. Je kunt hopelijk in een bestaande samentuin aansluiten. Je kunt ook van nul beginnen en eerst gelijkgezinden zoeken.   

Kies een goed perceel: zonnig, niet te nat, vlot toegankelijk en niet vervuild. De grootte van het perceel bepaalt de grootte van de groep tuiniers. Uit ervaring pleiten we voor veel tuiniers met elk een klein perceel (bijvoorbeeld 50 m²) in plaats van enkele tuiniers met grote stukken grond.  

De opstartfase duurt algauw een jaar: van ontwerp tot kant-en-klare infrastructuur en van kandidaat-tuiniers tot tuinverantwoordelijken. De grond klaarmaken doe je in de winter, zodat je in maart kunt zaaien en planten. Anders mis je gemakkelijk de trein van het seizoen en moet je nog een jaar wachten.

Kijk verder dan puur tuinieren. Samen beslissen, bijvoorbeeld over de keuze collectief of individueel tuinieren of een mix, een tuinreglement opstellen, gezamenlijke activiteiten plannen zoals lessen en zadenaankoop. Hou de drempels laag, zodat iedereen zich welkom voelt.  
Meer info: samentuinen