Katrien begon in 2019 met de teelt van biologische groenten, kruiden en bloemen op een veld van twee hectare in het hart van de Vlaamse Ardennen. Ze koos van bij het begin voor een ruime diversiteit aan gewassen en voor de eigen opkweek van haar plantgoed. “Voor mij is zaaien iets spiritueels. Dat fragiele kiemende plantje verzorg ik graag met veel aandacht en oog voor detail.”

Katrien Dobbelaere van De Zaailing in Nukerke deelde haar verhaal voor de tweede editie van de brochure ‘Goed Boeren‘. Foto’s: © Teja De Prins

Van zaad tot oogst, daar staat de Zaailing voor. “Beginnen met zaden in de plaats van met planten geeft me de vrijheid om zelf mijn rassen te kiezen uit een ruime waaier, waar je bij plantgoed de beperkte keuze van de opkweker volgt. En ik volg de planten ook graag in hun volledige cyclus.”

Katrien kiest bij voorkeur voor zaadvaste rassen (in tegenstelling tot hybride rassen, red.) die door hun brede genetische achtergrond mee-evolueren met de uitdagingen van deze tijd. “Ze geven me ook de kans om generatie op generatie zaad te telen, te selecteren op eigenschappen die hier op mijn veld het best gedijen en om zaden te vermeerderen.”

Biodiversiteit op de helling

De Zaailing is een biodiverse plek met naast oogstgewassen ook dieren en waardevolle inheemse plantensoorten. De hellingsgraad van 9% is een uitdaging voor Katrien en haar partner Nelis. “We moeten anders nadenken over erosie en grondbewerking. Jaar na jaar bedenken we nieuwe oplossingen. Voor mij gaat boeren over voortdurend werken aan een evenwicht tussen natuur en cultuur.” 

Op het terrein zien we een veelheid aan activiteiten. Bovenaan vinden we een koelcel, veldwinkel en een open waterreservoir van 700.000 liter, waar regen- en grondwater samenkomen. Beneden verzorgt een lokale imker vijf bijenkorven en scharrelen Mechelse koekoeken rond in hun mobiele kippenren. “We bouwden de voorbije jaren met hart en ziel aan onze plek en ons verhaal. Ik ben best trots op wat we hier op korte tijd realiseerden. Maar ik bots op de economische realiteit. Mijn grootste uitdaging is een evenwicht te vinden tussen voeden en gevoed worden en een duurzaam inkomen te generen.” 

“Zestig teelten op twee hectare is arbeidsintensief, net als mijn keuzes voor eigen opkweek en biodiversiteit. Maar net die dingen zorgen voor de bezieling in mijn werk”

Katrien geeft toe naast de economische realiteit soms ook op haar eigen grenzen te botsen. “Zestig teelten op zo’n oppervlakte is arbeidsintensief, maar het geeft bezieling aan mijn werk. Net als mijn keuzes voor eigen opkweek en biodiversiteit. Het gevolg is dat ik te vaak over mijn grenzen ga. Dat moet anders: ik wil ruimte voor periodes van rust, verdieping en waarnemen. Ik wil graag verder bouwen aan een agro-ecologisch verhaal en meer met meerjarige teelten aan de slag gaan.” 

Meer dan voedsel telen 

De producten van de Zaailing vinden hun weg naar horeca, collega-boeren en particulieren via de winkel op het terrein zelf. Daarnaast opende de partner van Katrien een dorpswinkel in Etikhove: Het huis van de Zaailing. Katrien: “Ik wil zoveel mogelijk voor de lokale gemeenschap telen en oogst het liefst als ik weet voor wie het is. Klanten waarderen de kwaliteit en zorgzaamheid. Al blijken klanten soms ook minder standvastig en loyaal dan gehoopt. Globale gebeurtenissen kunnen meteen een grote impact hebben op hun koopgedrag. Dat vraagt veel creativiteit van ons, boeren.”

“Globale gebeurtenissen kunnen meteen een grote impact hebben op het koopgedrag. Dat vraagt veel creativiteit van ons, boeren”

Voor Katrien is het werk in de bioboerderij meer dan enkel voedsel telen. Ze wil mensen opnieuw verbinden met hun voedsel en met elkaar. “Daarom vind ik de band met de klanten zo belangrijk en vertel ik graag waar ik mee bezig ben. Wekelijks stuur ik een nieuwsbrief naar meer dan 500 mensen. Daarnaast brengen de veldwinkel en zelfoogst mensen tot op het veld. Ik heb niets liever dan dat anderen hier rondlopen en mee genieten van de plek.” 

Een andere landbouw vraagt veel schouders

Klanten die het project genegen zijn, willen vrijwillig komen helpen op het terrein van Katrien en Nelis. Het past bij de filosofie van gemeenschapsvorming waaraan het koppel zoveel waarde hecht. Jammer genoeg is dat vrijwilligerswerk niet mogelijk als vzw, omdat het al snel als zwartwerk wordt bestempeld. “Dat moet dringend aangepast worden. Werk maken van een andere, vernieuwende landbouw kan je enkel samen doen met een gemeenschap.”

“Werk maken van een andere, vernieuwende landbouw kan je enkel samen doen met een gemeenschap”

Naast de warme gemeenschap van zelfplukkers en klanten, zijn ook de collega-bioboeren Katrien genegen. “Ik ervaar veel collegialiteit en uitwisseling onder bioboeren. Ik kan met mijn vragen bij hen terecht, ze doen een effort om mijn producten te verkopen en we ondersteunen elkaar mentaal. Dat is heel waardevol.”

Deze tekst kadert in de tweede editie van de brochure ‘Goed Boeren’, waarin Wervel samen met de lidorganisaties van Voedsel Anders en met Boerenforum creatieve boeren en boerinnen aan het woord laat. Lees hier alle portretten, download de brochure of vraag jouw papieren exemplaar aan.

Dit interview werd afgenomen door Els Hillaert voor Landwijzer vzw