Deze platformtekst geeft kort en krachtig  de argumenten van de ondertekenende organisaties weer tegen de plannen van de VUB en Ritterklub om voetbalinfrastructuur in te planten op de volkstuintjes grenzend aan het Laarbeekbos.

• Voor meer achtergrondinformatie verwijzen we graag naar het dossier.
• Actie op zondag 28 oktober van 14h00 tot 17h00

  Waar: Schapenweg Jette; ter hoogte van de volkstuintjes
  Wat: wandelingen, dagverse soep, info rond de toekomst van de site, muziek,…

• Teken hier de petitie

Het sociale belang

De site aan de Schapenweg omvat meer dan 130 volkstuinpercelen die voedsel opleveren voor ongeveer 150 gezinnen . Mensen die er geboren en getogen zijn, leggen er nauwe contacten met anderen die uit alle windrichtingen komen. Niet enkel tuinders genieten van deze zone. Veel recreanten zien de volkstuintjes als een verlenging van het Laarbeekbos. Dit aspect kan nog geoptimaliseerd worden door de volkstuinen beter te laten aansluiten op het bestaande netwerk van wandelpaden. Wanneer meer zekerheid ontstaat over de toekomst van de zone kan het recreatieve aspect aangevuld worden met een educatief luik. Iets waar de tuinders graag aan willen meewerken.

Volkstuintjes brengen een in de tijd meer gespreide aanwezigheid mee dan voetbalvelden. Het globale gebruik is echter even intens. Een belangrijk voordeel van deze spreiding in tijd is de sociale controle die dit met zich meebrengt.

Aan de tuinders werden reeds alternatieven voorgesteld aan de rand van de site. Deze zijn ongeschikt voor groenten- en fruitteelt. Het duurt meerdere jaren om deze gronden cultiveerbaar te maken. Bovendien zal een vergrijzing van de bevolking die hand in hand gaat met het toenemen van vrije tijd de vraag naar volkstuintjes enkel doen toenemen. Wij vinden het maatschappelijk niet te verantwoorden om een reeds langs bestaande (sinds 1940!) infrastructuur voor een Brusselse derde generatie te doen wijken voor sportinfrastructuur voor jongere generaties. Beiden zijn absoluut nodig maar de heterogeniteit en de verbondenheid die we in de Schapengaarde aantreffen, is dermate zeldzaam en kostbaar dat we deze ten allen prijze moeten koesteren en beschermen. Zeker als we weten dat infrastructuur voor de derde generatie in een grootstad als Brussel vele malen schaarser is dan sport- en andere ontspanningsmogelijkheden voor de jeugd.

De ecologische waarde

Het gebied ligt vlak naast het Laarbeekbos. Dat is één van de drie Natura 2000 gebieden van Brussel. Een uiterst belangrijke plek voor de natuur dus. In het bos komt een bijzondere biodiversiteit (de verscheidenheid aan dieren en planten) voor en deze wordt strikt beschermd. In het bijgevoegde dossier vinden jullie hierover meer informatie. Een passende beoordeling (een equivalent van een MER) dat de gevolgen bekijkt van de aanleg van de voetbalvelden zou af zijn, maar is nog niet openbaar. Zelfs als de studie geen direct aanwijsbare negatieve impact zou aantonen, dan nog moeten we rekening houden met de bufferfunctie die de volkstuintjes nu vervullen. In andere Europese regio’s en landen is het in stand houden van deze bufferzone opgenomen in de specifieke wetgeving rond de bescherming van de Natura 2000 habitats. Spijtig genoeg is dit principe nog niet geïmplementeerd in de Brusselse wetgeving maar de noodzaak hiertoe is reeds voldoende aangetoond.  Een Nederlandse studie toonde in dit verband aan dat volkstuintjes grenzend aan een natuurgebied vaak een zeer hoge ecologische waarde hebben. Beiden versterken elkaar en het is duidelijk dat de volkstuintjes naast het Laarbeekbos deze belangrijke bufferfunctie kunnen invullen.

Sommigen zullen tegenwerpen dat deze tuintjes momenteel niet bepaald ecologisch waardevol zijn, dat ze er rommelig bijliggen, dat er al eens iemand pesticiden gebruikt, enz…We mogen echter niet uit het oog verliezen dat de volkstuinders al een tijd in grote onzekerheid leven over de toekomst van de site. Mensen met een karig budget zijn in dergelijke omstandigheden uiteraard niet geneigd te investeren. Hoe dan ook recycleren de volkstuinders hun afval en verbiedt het reglement het gebruik van pesticiden. Kortom, de goede wil om de ecologische waarde van de tuintjes te vergroten is onder de volkstuinders zeker aanwezig.

Archeologische waarde

De Schapenweg is een relict uit de Romeinse tijd (Heirbaan Asse – Elewijt). De waarschijnlijke verharding van deze weg én de aanleg van de geplande infrastructuur zou één en ander definitief voorgoed de vergetelheid insturen. Voor meer info over het Romeinse verleden van de ze site verwijzen we graag naar het boek Koning Boudewijnpark (1979) van het Min. van Openbare Werken.

Planologische bezwaren

Tot slot wijzen we nog op planologische knelpunten. De geplande aanleg van de voetbalvelden situeert zich in een van de zeldzame stukken natuur-zonder-infrastructuur in Brussel. Het is bij wijze van spreken een ‘niemandsland’ waar momenteel ‘iedereen’ van kan genieten. Een (privé-)sportinfrastructuur (met de noodzakelijke aanleg van gas, water, elektriciteit, telefonie, parkeergelegenheid,…) in deze groene omgeving kunnen we op zijn zachtst gezegd ‘een vreemde eend in de bijt’ noemen.

Noodzaak?

Om de schaarse groene ruimte in Brussel op te offeren moeten wetenschappelijk en planologisch stevig onderbouwde argumenten op tafel liggen die de absolute noodzaak aantonen van de nieuwe invulling. We weten dat de Vlaamse voetbalclubs in Brussel het moeilijk hebben en we wensen al evenmin de stadsvlucht in de hand te werken door een gebrek aan goede sportinfrastructuur. De site heeft echter al een belangrijke sociaal-recreatieve functie, voornamelijk voor een derde generatie die in Brussel weinig (en minder dan de jongere generaties) kan terugvallen op open-lucht ontspannings- en leefruimtes. Om stadsvlucht tegen te gaan is het behoud van groene, rustige plekken meer dan essentieel.

We begrijpen de vraag van de Ritterklub naar eigen voetbalvelden met een kantine die voor de nodige inkomsten zorgt. Het zou voor hun organisatorisch één en ander veel makkelijker maken. Als het vooral een financiële kwestie is, waarom dan niet gewoon de subsidies aan de Ritterklub verhogen? Dat lijkt ons logischer dan zwaar (meer dan drie miljoen euro!) investeren in een terrein dat er niet geschikt voor is. De tuinders stellen alleszins hun terreinen ter beschikking voor een barbecue of andersoortig feest dat de club van de nodige inkomsten kan voorzien.