Agro-ecologie

Agro-ecologie betekent dat we voedsel produceren, verwerken en consumeren op een manier die écht duurzaam is. Agro-ecologische boeren werken samen met de natuur om het voedsel te produceren. Ze sluiten de kringloop zo dicht mogelijk bij het bedrijf en bieden hun producten aan op de lokale markt waar consumenten er een eerlijke prijs voor betalen.

Agro-ecologie respecteert de rechten, de kennis en de noden van de mensen die het voedsel produceren en consumeren. Het zet boerenkennis in om te komen tot een veerkrachtige landbouw die past bij de regio.

Agro-ecologie is geen set van criteria of lastenboek zoals je bijvoorbeeld bij biologische landbouw hebt. Een lastenboek schept immers duidelijkheid over wie “erbij hoort” en wie niet. Agro-ecologie is veeleer een streefdoel en gaat uit van een reeks ecologische en sociale principes die de veerkracht en duurzaamheid van voedselsystemen verbeteren. 

Autonomie

Boeren die autonoom werken, zijn niet afhankelijk van grote spelers voor bijvoorbeeld hun zaden, veevoeder of meststoffen.

Bio

De term ‘bio(logisch)’ is wettelijk beschermd en mag dus niet zomaar gebruikt worden. Wie biologische voeding op de markt wil brengen, moet zich houden aan de regels uit de Europese biowetgeving. Die bevat heel concrete regels over welke stoffen je wel of niet mag gebruiken, de grootte van stallen enzovoort. De regels in dit lastenboek zijn voor heel de Europese Unie dezelfde.

Biodiversiteit

Biodiversiteit is de mate van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem of geografisch gebied. Het is de term die de verscheidenheid aan verschillende ecosystemen en levensgemeenschappen, de verscheidenheid aan verschillende soorten binnen een ecosysteem en de genetische variatie binnen een soort beschrijft.

Een veelgebruikte maat voor biodiversiteit van een gebied is de soortenrijkdom van een bepaalde groep organismen, bijvoorbeeld alle soorten planten, vogels of insecten in een bepaald gebied. De biodiversiteit van een ecosysteem wordt gebruikt als een indicator voor de gezondheid ervan. Daarvoor wordt de aanwezige biodiversiteit vergeleken met historische gegevens, of met gegevens uit vergelijkbare gebieden.

Bodem

Bodem: dat is meer dan de ondergrond waarop we rondlopen. Bodems zijn levende processen die planten voeden, beschermen en de mogelijkheid hebben om enorme hoeveelheden koolstof op te slaan. Een andere landbouw kan (landbouw)bodems doen heropleven, voor gezonde voeding zorgen en kan zelfs een significante rol spelen in de strijd tegen klimaatopwarming.

Boerderij

Een boerderij is de woning en bedrijfsruimte van een agrarisch bedrijf. Met een boerderij bedoelen wij het complete bedrijf van een boer, inclusief woonhuis, erf, weiland, bouwland, stallen en schuren.

Boeren

Een boer of boerin is iemand die leeft van de landbouw of veeteelt. Er bestaan bioboeren, agro-ecologische boeren, gangbare boeren, …

Coöperatie

De coöperatie (co-op) is een vorm van zelforganisatie van producenten of verbruikers, gericht op het vergroten van economische macht en het behalen van schaalvoordeel voor de gemeenschap. Het concept ontstond in de 19e eeuw als reactie op de monopolisering van productiemiddelen en voedselverkoop door groot industriëlen.

CSA

CSA of community-supported agriculture (CSA) is een vorm van samenwerking tussen burgers en lokale landbouwers. Burgers betalen jaarlijks een bijdrage om de productiekosten van het landbouwbedrijf te kunnen dekken. In ruil krijgen ze een deel van de opbrengst.

Duurzaam

In ecologie is duurzaamheid de eigenschap van biologische systemen om voor onbepaalde tijd divers en productief te blijven. Een duurzaam product is bij zijn levensloop van productie tot en met verwerking als afval niet nadelig voor het grotere systeem. Dit soort productie kan blijvend doorgaan en is dus duurzaam.

Fruit

Fruit is de verzamelnaam voor eetbare vruchten van plantensoorten en -rassen, en daarop gelijkende schijnvruchten zoals aardbei, vijg, ananas, appel en peer. Hoewel ook het woord ooft hiervoor wordt gebruikt, bedoelt men daarmee doorgaans vooral boomfruit of najaarsfruit, zoals appels en peren.

Groenten

Groente is een eetbare plant of een deel ervan. Ook paddenstoelen, zoals champignons, die niet tot het plantenrijk behoren, kunnen in de keukenpraktijk als groente aangemerkt worden. Veel groenten zijn cultuurgewassen, maar het kunnen ook wilde planten zijn.

Korte keten

Bij verkoop van landbouwproducten in korte keten is er een rechtstreekse band tussen producent en consument. De landbouwer bepaalt zelf zijn prijs, de productiemethode en het aanbod. Als consument krijg je verse en kwaliteitsvolle producten recht van bij de boer. Daarbij weet je door wie en hoe het voedsel geteeld werd.

Landbouw

Landbouw of agricultuur is het geheel van menselijke activiteiten waarbij de bodem wordt gebruikt voor de productie van planten en dieren, ten behoeve van de economie. Het kan hierbij gaan om de productie van voedings- en genotsmiddelen, om de productie van veevoeder, van grondstoffen en van siergewassen.

Natuur

Natuur omvat alle levende organismen, hun habitat en het ecosysteem met al zijn ecologische processen waarvan ze deel uitmaken.

Regeneratief

De belangrijkste doelstellingen van regeneratieve landbouw zijn het regenereren van de bodem, het vergroten van de biodiversiteit, de opslag van koolstof uit de atmosfeer door de bodem, de veerkracht van de bodem tegen klimaatschommelingen, het optimaliseren van de waterkringloop en het verbeteren van de ecosystemen.

Samenwinkels

Je hebt samenwinkels in alle soorten maten en gewichten. Voor Wervel zijn volgende elementen nodig om te spreken van een samenwinkel:

• Een samenwinkel (h)erkent LEF-voedselsystemen. Lokaal, ecologisch en fair voor zowel de boer als de eter.
• Het is een collectief alternatief, met een sterke betrokkenheid van burgers en boeren
• De winkel streeft geen winst na

Samenwinkels kunnen de vorm aannemen van een supermarkt, een afhaalpunt, of alles wat er tussen zit. Juridisch bekeken kan het een coöperatie of een vzw zijn (als ze te klein zijn voor een coöperatie). Ze kunnen werken met, of zonder lidmaatschappen, vrijwilligers of werknemers. De verschijningsvorm doet er dus eigenlijk niet zo heel hard toe, wel de waarden die in de winkel centraal staan. 

Voedselsysteem

Een voedselsysteem of voedselketen in economische context verwijst naar alle activiteiten die betrokken zijn bij de productie, distributie en consumptie van voedselproducten. Praktisch gezien omvat het alle activiteiten die nodig zijn voor het brengen van voedsel van het land naar de consument.

Voedselteams

Een voedselteam is een groep mensen die samen hun voedsel aankopen rechtsreeks bij de boer en dat wekelijks afhalen in een gemeenschappelijk depot. Voedselteams zijn regionaal georganiseerd.

Wervel

Wervel is een beweging die vanuit verbinding werkt aan een gezond voedselsysteem. We kaarten problematieken aan en maken alternatieven zichtbaar. Met eerlijke prijzen voor boeren, mensen die voedsel weer in eigen handen nemen en de herstellende kracht van agro-ecologie. Kortom: met respect voor boeren, eters en onze planeet.