Ga naar de inhoud

Op 20 januari 2006 werd een politieactie uitgevoerd tegen inheemse indianengemeenschappen in Brazilië. Bij een poging dorpen te ontruimen is meer dan een uur lang vanaf de grond en vanuit een helicopter met rubberkogels op mensen geschoten. Hierbij zijn 23 mensen gewond geraakt.Het ging om een actie tegen de Tupinikim en Guarani, inheemse indianengemeenschappen in de Braziliaanse staat Espirito Santo.

Op 20 januari 2006 werd een politieactie uitgevoerd tegen inheemse indianengemeenschappen in Brazilië. Bij een poging dorpen te ontruimen is meer dan een uur lang vanaf de grond en vanuit een helicopter met rubberkogels op mensen geschoten. Hierbij zijn 23 mensen gewond geraakt.Het ging om een actie tegen de Tupinikim en Guarani, inheemse indianengemeenschappen in de Braziliaanse staat Espirito Santo.

Een aantal van de mensen moest naar het ziekenhuis voor behandeling. Twee inheemse leiders werden gewelddadig gearresteerd; de politie brak de arm van een van hen, Paulo de Oliveira. Een ander, João Mateus, werd een paar uur lang geen behandeling gegeven. Hij was ernstig gewond en verloor veel bloed. De politie had ook nog traangas en automatische geweren tot haar beschikking. In Olho de Água hebben politiemannen alles platgebrand.

Ondanks dit barbarisme is de federale politie er niet in geslaagd om de Indianen van Olho de Água geheel te verdrijven. Ze zijn weer begonnen met het opbouwen van hun dorp.

In Mei 2005 hadden de Indianen op vreedzame wijze 11.009 hectare land teruggenomen van het bedrijf Aracruz Celulose door het af te bakenen en hun dorpen te herbouwen. Aracruz Celulose S.A. controleert dit land al voor meer dan 40 jaar door het vol te planten met een desastreuze eucalyptus monocultuur, ze bezitten in totaal 375.000 hectare land in Brazilië. De politieactie was gebaseerd op een gerechtelijke uitspraak in het voordeel van Aracruz, van 7 december 2005. De gewelddadigheid van dit optreden komt zelfs niet overeen met deze beslissing.

Het bedrijf Aracruz speelt een heikele en leidende rol in deze geweldsuitbarsting, waardoor de ‘integriteit’ van de Federale Politie en deze gewelddadige actie nog verder in het slop zakt. Hoewel Aracruz herhaaldelijk heeft verklaard tegen het gebruik van geweld tegen Indianen te zijn, en alle mogelijke PR-kanalen inschakelt om iedereen van hun sociaal karakter te overtuigen, is hun rol heel omstreden. De machines die gebruikt werden tijdens de ontruiming en de huizen in de herbouwde dorpen Córrego do Ouro en Olho de Água met de grond gelijk maakten, waren eigendom van Aracruz. De hele operatie werd bovendien geleid vanuit het ‘gasthuis’ van Aracruz. Dit werd bevestigd door zowel de Indianen die acht uur lang werden vastgehouden, als door Ronaldo Batista and Maria Fátima de Oliveira, twee leden van de regionale FUNAI (de regeringsorganisatie voor inheemse kwesties: zij moeten de grondwettelijke rechten van de inheemse bevolking implementeren). De FUNAI-leden werden onder druk van de federale politie meegenomen naar het gasthuis van Aracruz Celulose S/A. De politie hoopte dat ze mee wilden komen naar de aanval op de nederzettingen om deze operatie zo meer legitimiteit te geven. De FUNAI-leden zijn hier niet op ingegaan.

De illegaliteit van dit politie-optreden blijkt verder uit het feit dat de openbare aanklager in Espirito Santo niet bij de actie betrokken was. Dit was geëist door de rechter. Ook de regionale coördinatoren van FUNAI werden niet op de hoogte gebracht (tot het moment dat ze net voor aanvang werden meegenomen). Verder is duidelijk geworden dat deze politieactie zorgvuldig is voorbereid. Niet toevallig in een maand waarin veel Brazilianen op vakantie zijn, en hierdoor veel overheidsinstitutien en NGO’s onderbezet zijn. Om aandacht in de nationale en internationale media te minimaliseren werd de actie op een vrijdag, net voor het weekend uitgevoerd. Hierdoor was het ook niet mee mogelijk om via politieke druk of gerechterlijke stappen de actie te stoppen. Wanneer ook op 20 januari de beslissing van de rechter van het Federaal Gerechsthof van de 2de regio in Rio, was geschorst, waren de Indianen al uitgedreven van het dorp Córrego de Ouro.

De Braziliaanse Federale Politie is politiek en staatskundig gezien, ondergeschikt aan de Minister van Justitie Márcio Thomaz Bastos. Hij is dus de eindverantwoordelijke voor deze actie. Diezelfde Minister heeft echter eerder een overeenkomst gesloten met de inheemse gemeenschappen over een proces om tot een snelle officiële erkenning van de hen afgebakende leefgebieden te komen. Hier waren onder andere ook de federale aanklager, federale parlementariërs, de Mensenrechtencommissie van het Nationale Congres, FUNAI en andere ondersteunende organisaties bij betrokken. Gezamenlijk waren ze overeen gekomen een ontruiming van het bezette land te voorkomen.

Aracruz echter blijft de weg van leugens en geweld kiezen om de winst van haar aandeelhouders te garanderen. Onder President Lula da Silva, een ex-arbeider en ex-vervolgde persoon door de militaire dictatuur, worden mensenrechten nog steeds geschonden en zijn overheidsorganisaties nog steeds niet staat om hun burgers te beschermen. Vooral inheemse bewoners zijn nog vaak onbeschermd.

We hopen dat ook jij je verontwaardiging over de hierboven beschreven gang van zaken wilt uitspreken. Een mogelijkheid is het sturen van en fax of email aan de verantwoordelijke politici in Brazilië en aan de Ambassade, het consulaat en het verkeersbureau van Brazilië. Solidariteit met inheemse volkeren en andere onderdrukten blijft belangrijk!

Op de A SEED-site vind je twee voorbeeldbrieven (in het engels en in het nederlands) en faxnummers en email-adressen. Bedankt!

Nog wat handige links:
zelfde artikel, maar nu met plaatjes, op de A SEED site

voorbeeldbrieven, faxnummers en emailadressen